Με την ταυτόχρονη αύξηση του αριθμού των ατόμων που πάσχουν από κάποιο είδος άνοιας προβλέπεται πως θα ξεπεράσει τους 350.000 έως το 2050, στην Ελλάδα.

Η αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης συνδέεται με την αύξηση του ποσοστού των ηλικιωμένων παγκοσμίως, η οποία αναμένεται να αγγίξει το 21% έως το 2050. Με την ταυτόχρονη αύξηση του αριθμού των ατόμων που πάσχουν από κάποιο είδος άνοιας προβλέπεται πως θα ξεπεράσει τους 350.000 έως το 2050, στην Ελλάδα.

Παρά το γεγονός ότι η ηλικία αποτελεί παράγοντα κινδύνου για νοητική έκπτωση, αυτό δεν συνεπάγεται σε καμία περίπτωση πως όλοι οι ηλικιωμένοι θα οδηγηθούν στην άνοια. Η νοητική έκπτωση δεν αποτελεί φυσιολογική κατάσταση της τρίτης ηλικίας και πρέπει να αναζητούμε την αιτία τους.

Η νόσος Alzheimer (ΝΑ) είναι η πιο συχνή αιτία που οδηγεί στην εμφάνιση άνοιας. Μια κατάσταση στην οποία το άτομο παρουσιάζει νοητικά ελλείμματα, σε τέτοιο βαθμό που επηρεάζουν την καθημερινή του λειτουργικότητα καθιστώντας το ανίκανο να λειτουργήσει ανεξάρτητα και αυτόνομα. Η ΝΑ αφορά σε μία νευροεκφυλιστική νόσος που συνδέεται με έκπτωση της πρόσφατης μνήμης αλλά τα συμπτώματα μπορεί να αφορούν και άλλα νοητικά πεδία, όπως δυσκολίες στο λόγο (εύρεση κατάλληλης λέξης, δυσκολία έκφρασης, δυσκολία κατανόησης κ. ά.), δυσκολία σε οπτικοκατασκευαστικές ικανότητες (υπολογισμός αποστάσεων, αναγνώριση σχημάτων, κ. ά.), δυσκολίες στις εκτελεστικές λειτουργίες (δυσκολία στην οργάνωση, λήψη αποφάσεων κ. ά.) αλλά και αλλαγές στη συμπεριφορά και στην προσωπικότητα (ευερεθιστότητα, επιθετικότητα, αλλαγή σε διατροφικές συνήθειες, κατάθλιψη κ. ά.).

Οριστική θεραπεία για την άνοια ακόμη δεν υπάρχει. Η δράση της φαρμακευτικής αγωγής μπορεί να ενισχυθεί και να επιμηκυνθεί, αν συνδυαστεί με τις μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις. Οι μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις στηρίζονται στην πλαστικότητα του εγκεφάλου, η οποία είναι παρούσα ακόμη και στα πρώτα στάδια της ΝΑ. Η δομή και ο στόχος των παρεμβάσεων αλλάζει ανάλογα με το στάδιο αλλά και τα ατομικά χαρακτηριστικά του κάθε ατόμου. Έτσι, αρχικά στοχεύουν στην επιβράδυνση των νοητικών ελλειμμάτων και τη διατήρηση της λειτουργικότητας ενώ, καθώς η νόσος εξελίσσεται ο στόχος είναι η διατήρηση βασικών δεξιοτήτων και η διαχείριση της συναισθηματικής κατάστασης. Στα τελευταία στάδια οι παρεμβάσεις είναι κυρίως ανακουφιστικές (διαχείριση πόνου κλπ). Βασικός στόχος είναι η διατήρηση της ποιότητας της ζωής όχι μόνο των ασθενών αλλά και των περιθαλπόντων τους.

Οι περιθάλποντες, τα «δευτερογενή θύματα», όπως συχνά τους αποκαλούν, βιώνουν συναισθήματα απώλειας, μοναξιάς, ντροπής, ενοχών, ανασφάλειας, φόβου και πολλές φορές οδηγούνται στην κατάθλιψη.

Οι περιθάλποντες, τα «δευτερογενή θύματα», όπως συχνά τους αποκαλούν, βιώνουν συναισθήματα απώλειας, μοναξιάς, ντροπής, ενοχών, ανασφάλειας, φόβου και πολλές φορές οδηγούνται στην κατάθλιψη. Συμπεριφορικά συμπτώματα, όπως επιθετικότητα, τάσεις φυγής και η ακράτεια είναι αυτά που δυσκολεύουν περισσότερο τους περιθάλποντες. Είναι σημαντικό οι δομές να παρέχουν εκπαίδευση και ψυχολογική υποστήριξη στους περιθάλποντες ώστε να μάθουν τρόπους με τους οποίους μπορούν να βοηθήσουν και να βελτιώσουν δύσκολες συμπεριφορές του ασθενή τους αλλά και να μειώσουν τα επίπεδα κατάθλιψης και άγχους των ίδιων.

Η Alzheimer Hellas για περισσότερα από 20 χρόνια βρίσκεται κοντά στους ασθενείς και τις οικογένειές τους. Στόχος της είναι η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού, ώστε να προσέρχονται στους ειδικούς εγκαίρως. Η πρώιμη και έγκαιρη διάγνωση μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική επιβράδυνση της εξέλιξης. Η ενημέρωση, η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση, η υποστήριξη των περιθαλπόντων οδηγεί στη βελτίωση της ποιότητας ζωής, βασικό στόχο όλων των επαγγελματιών υγείας της Alzheimer Hellas. Για το σκοπό αυτό, συνεργάζεται με φορείς σε όλη την Ελλάδα και την Κύπρο ώστε να εκπαιδεύει επαγγελματίες υγείας και να ενημερώνει το ευρύ κοινό. Η εξάλειψη του στίγματος αποτελεί επίσης ένα βασικό στόχο της Alzheimer Hellas.

Στις δράσεις της Alzheimer Hellas συγκαταλέγονται δύο εβδομαδιαίες ραδιοφωνικές εκπομπές και μία τηλεοπτική εκπομπή που φέρνουν οποιαδήποτε νεότερη πληροφορία κοντά σε κάθε ενδιαφερόμενο. Ταυτόχρονα, ψυχολόγοι της Alzheimer Hellas πραγματοποιούν ενημερωτικές ομιλίες και προληπτικές εξετάσεις μνήμης στην Κεντρική Μακεδονία, σε συνεργασία με τα τοπικά ΚΑΠΗ. Στις Μονάδες της Alzheimer Hellas μπορεί κάποιος να προμηθευτεί επιστημονικά συγγράμματα, μέσω των οποίων μπορούν να ενημερωθεί και να εκπαιδευτεί στη διάγνωση και την αντιμετώπιση της άνοιας. Επίσης, κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να προμηθευτεί δωρεάν το τριμηνιαίο περιοδικό της Ομοσπονδίας Νόσου Alzheimer. Στο επόμενο διάστημα θα εκπαιδευτεί το προσωπικό των ΚΑΠΗ από όλη την Ελλάδα ώστε να δημιουργηθούν όσο το δυνατόν περισσότερα ιατρεία μνήμης.